Gölgeye dayanıklı bitkiler yaprakları genellikle geniş olur, çünkü rahat fotosentez yapmak isterler. Bu bitkilerde çoğunlukla rengarenk çiçeklere rastlanmaz. Peyzaj esnasında gölgeye dayanıklı bitkilerle donattığınız mekan, karanlık bir köşeden fışkıran yeşil bir su görüntüsü verir. Kent içinde binaların arasındaki küçük bahçeler fazlasıyla gölgede kalabilir. Bazı bahçeler sürekli gölgede, bazıları ise günün belli zamanında güneşin az da olsa geçtiği bir alan olabilir. İşte böyle mekanlarda kullanacağımız bitkiler yerinde mutlu olmalı, güneşsiz ortama rahatlıkla katlanabilmelidir. Gölgeye dayanıklı bitkiler aşağıdaki gibidir.
Gölgeye Dayanıklı Bitkiler ve Açıklamaları
Kış ortancası / Bergenia abendglut: Kış mevsimine dayanıklı bu bitki tüylü yaprakları, diri görüntüsü, büyük çiçekleri, kalın çiçek sapları ile ilkbaharda boy göstermeye başlar. Yaprakları gölgeli zemini neredeyse tamamen kaplar. Pembe, mor, mavi, beyaz çiçekleri ile göz alıcı bir görünüm sergiler. Bahçede en iyi şekilde yetişen bu bitki suyu çok sever. Saksıda yetiştirecekseniz, saksının mümkün olduğu kadar büyük olmasına özen göstermelisiniz. Kış mevsiminin kuvvetli geçtiği yerlerde yapraklar tamamen döküldükten sonra 20 cm’den kısa olmamak şartı ile budama yapmalı; solmuş çiçekleri hızlıca kesmelisiniz.
Eğrelti otu / Polystichum setiferum: Gölge için ideal bitkiler arasındadır. Parçalı ve kıvrımlı yaprakları ile kuytu köşeler için vazgeçilmezdir. Her dem yeşil olduğu için kış aylarında da bahçede yer bulur. Sonbahardan itibaren erken ilkbahara kadar olan sürede daha açık yeşil, sonra koyu parlak yeşil renk alır. İyi drene edilmiş nemli topraklarda yetişir ama kuru havalarda da ara sıra sulamaya tahammül edebilir. Çok fazla güneş, yapraklarının sarıya dönmesine sebep olur.
Sarı boya çalısı / Mahonia aquifolium: İlkbaharda açan parlak sarı çiçekleri ile her dem yeşil olup, çalı formunda bir bitkidir. Sonbaharda olgunlaşan mavi siyah yemişleri vardır. Kuru ve gölgeli alanlarda iyi bir yer örtücüdür. Açık alanlara dirençli, yayılıcı bir bitkidir. Tam gölgeye de dayanıklıdır. Asidik ve iyi drene edilmiş toprakları çok sever, kuvvetli rüzgar ve tam güneş ışığından rahatsız olur. Bitkinin meyvelerinin tadı ekşi olsa da, reçeli tek kelimeyle muhteşemdir.
Çim zambağı / Liriope muscari: Her dem yeşil bir bitkidir. Gölgeye dayanıklı bitkiler arasında iyi bir yer örtücüdür. Sonbahar başlarından itibaren zarif yapraklar arasından uzun saplarda küçük mor çiçekler çıkartır. Yaprakları her zaman yeşildir. Ağaç altında, fazla sulanmayan topraklarda veya saksıda iyi gelişim gösterir. Kireçli topraklarda demir eksikliğinden çabuk hastalanır. Meyilli ve üzerine basılmayacak yerlerde kullanılırsa, çiçeği ile birlikte çok güzel bir görüntü verir.
Ağaç sütleğeni / Euphorbia amygdaloides: Hem güneşte hem kuru gölgelerde iyi yetişen, mükemmel bir bitkidir. Her dem koyu yeşil, hafif tüylü yapraklı, dokulu örtücü bir bitkidir. Uzun ömürlüdür. Ama yerini sevmezse mutsuz olur. Beyaz çiçeklidir ve boyu 1 .5 m’ ye ulaşır. Yavaş büyüyen, zehirli bir bitkidir; deride ve gözde alerjik durumlar yaratabilir. Kuraklığa toleranslıdır. Neredeyse sıfır bakım gerektiren bu bitkinin çiçekleri kesme çiçek olarak da kullanılır. Dilerseniz saksıda da yetiştirebilirsiniz.
Karaca otu / Helleborus argutifolius: Su tutma kapasitesine sahip, çok hızlı büyüyen bir bitkidir. Yılın başlarında yapraklar arasından çanak şeklinde yeşil çiçekler çıkar. İyi drene edilmiş kumlu toprak tercih eder. Kuraklığa toleranslıdır. Zehirlidir ve alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Toprağının sürekli nemli olmasını ister, dolayısıyla sulamalar arasında toprağın kurumasına izin vermemelisiniz.
Japon dağ lalesi / Anemone: İyi drene edilmiş topraklarda, rüzgara karşı dayanıklı bölümlerde yaşamayı sever. Herhangi bir bahçe toprağında yaşayabilir ama çok sulu toprakları sevmez. Uzun ömürlü bir bitkidir, sade görünüşlü beyaz çiçeği ile zarif bir görüntü sergiler. Salyangoz ve tırtıllar bu bitkiyi çok sever; aklınızda bulunsun.
Vadi zambağı / Convallaria majalis: Nemli ve gölgeli yerleri seven vadi zambağı ilkbahar aylarında havayı çok güzel kokularla doldurur. Narin çiçekleri, zarif yaprakları ile sade bir görünüme sahiptir. Çok yıllık bir bitkidir, ilkbaharda yaprakları koyu yeşil olarak 15-20 cm.’ye kadar uzar. Bitki kökleri çoğalarak ve bulunduğu alanı kaplayarak genişler. Tam gölgede bile yaşayabilir. Tabanı otlara karşı hassastır. Ağaç altları için ideal bir bitkidir.
Alacalı defne / Aucuba japonica: Yavaş büyüyen, yayılıcı, çok yıllık, her dem yeşil ve gölgeye dayanıklı bitkiler arasında yer almaktadır. İlkbahar aylarında çiçek verir. Organik maddece zengin toprakları tercih eder. Şehir bahçeleri için ideal bir bitki olan alacalı defne budama ister. Bol ışıktan rahatsız olmaz ama güneş ışığı da istemez. Pırıltılı yeşil yaprakları ve parlak kırmızı yemişleri ile en gölge yerlere bile hayat verebilir.
